Ginekološki ultrazvuk - Ultrazvučni pregled

Ginekološki ultrazvuk / Ultrazvučni pregled

Savremenoj ženi je sve teže da se izbori sa izazovima savremenog života. Sa jedne strane je zahtev da se odgovori na tradicionalne uloge žene i majke, a sa druge strane su ubrzani poslovni život i karijera. Zbog sveta toga, fokus savremenog društva treba da bude na zdravoj ženi koja redovno ide na preglede i koja je srećna i zadovoljna.

Prevencija spasava živote

Da to nije uvek tako pokazuje negativna statistika koja pokazuje veliki broj oboljenja sa stravičnim ishodima, koja bi svakako mogla da se spreče redovnim pregledima i redovnim odlaskom kod lekara.

Da li znate da u Srbiji svakoga dana najmanje jedna žena umre, a 4 žene obole od raka grlića materice? Sa oko 1300 novoobolelih i oko 500 umrlih žena, rak grlića materice je drugi vodeći uzrok oboljevanja i četvrti je uzrok umiranja od raka među ženskom populacijom u Srbiji. Ne treba ni pominjati da smo po ovim parametrima vodeći u Evropi i da zauzimamo neslavno prvo mesto.

Stručnjaci poručuju da se većina oboljenja leči ukoliko se rano otkrije, a to je moguće samo redovnim pregledima.

Šta je ginekološki ultrazvuk?

Savremena ginekologija se više ne može zamisliti bez ultrazvučnog pregleda. Ginekološki ultrazvuk je neinvazivni dijagnostički pregled koji se koristi za procenu organa male karlice žene. Omogućava vizualizaciju organa i struktura male karlice uključujući matericu, grlić materice, jajovode i jajnike. Doppler pokazuje brzinu i pravac kretanja krvi u karličnim organima. Metoda je jednostavna, bezbedna, klinički važna i može se ponavljati koliko god puta je to potrebno a da to ni na koji način ne ugrozi pacijentkinju.

Čemu služi ginekološki ultrazvuk?

Ginekološki ultrazvuk može pružiti mnogo informacija o veličini, lokalizaciji i strukturi pelvičnih masa, ali ne može dati definitivnu dijagnozu karcinoma ili drugih specifičnih bolesti. Redovnim pregledom pacijentkinje ginekolog ultrazvukom može da otkrije: ciste, dobroćudne miome i zloćudne tumore. Ultrazvučnim pregledom može se ustanoviti u kom su stadijumu pomenuti procesi i kolikih su dimenzija. Na osnovu ultrazvučnog pregleda i ostalih analiza, ginekolog preduzima adekvatne metode lečenja ili predlaže operaciju.

Kada se radi pregled?

Preporuka je da svaka žena uradi bar jednom godišnje ginekološki ultrazvuk. Međutim, ultrazvuk se savetuje i kod sledećih simptoma:

• Kod bola u maloj karlici
• Neredovnih, bolnih, obilnih krvarenja
• Izostanka ciklusa
• Praćenja rasta mioma materice i veličine i izgleda cista na jajnicima
• Lociranje spirale
• Ispitivanje izgleda i veličine materice i jajnika
• Praćenje rasta folikula i debljine sluzokože materice u toku tretmana steriliteta
• Dijagnoza i potvrda trudnoće (eventualno vanmaterične trudnoće) i dalje praćenje toka trudnoće
Ultrazvučno se procenjuju veličina, oblik i položaj materice i jajnika, debljina, ehogenost i prisustvo tečnosti ili masa u endometriju, miometrijum, jajovodi, dužina i debljina grlića materice, protok krvi kroz karlične organe.

Vrste pregleda

Ginekološki ultrazvuk može biti transabdominalni (preko stomaka) i transvaginalni (kroz vaginu). Kod transvaginalnog ultrazvuka sonda je mnogo bliža organima koji se pregledaju što daje mnogo jasniju sliku. Po potrebi će lekar uraditi i abdominalni i vaginalni ultrazvuk kako bi se dobro pogledala cela karlica.

Kako se pripremiti za pregled?

Transabdominalni ultrazvuk izvodi se stavljanjem sonde na kožu adbomena, bezbolan je i nije neprijatan za pacijentkinju. Priprema zahteva:

• uzimanje 1 – 1,5 litar bistre tečnosti najmanje jedan sat pre pregleda,
• 4 do 5 sati pre pregleda nemojte jesti,
• nekoliko dana pre ultrazvučnog pregleda nemojte jesti hranu koja nadima: pasulj, kupus, kelj, krastavac, zelena salata.

Ukoliko se vrši transvaginalni ultrazvuk neophodno je isprazniti bešiku neposredno pre pregleda. Bezbolan je, mada kod manjeg broja pacijentkinja može biti neprijatan. Ultrazvučna sonda je bliža organima male karlice, te je vizualizacija bolja.
U slučaju da se vrše oba pregleda, lekar će izvršiti prvo transabdominalni pregled a zatim transvaginalni.

Kako izgleda pregled?

Transabdominalni pristup: Ležaćete na krevetu za pregled, nakon čega će lekar staviti poseban gel na površinu ultrazvučne sonde. Sonda je mali plastični uređaj koji šalje i prima ultrazvučne talase i postavlja se na donji deo trbuha pacijentkinje. Gel ima ulogu da poboljša provodljivost ultrazvučnih talasa i eliminiše vazduh između kože i sonde.

Transvaginalni pristup: ovaj pregled se takođe obavlja u ležećem položaju. U ovom slučaju se transvaginalna sonda uvodi u vaginu. Vrh transvaginalne sonde se prekrije gelom, a na sondu se navuče posebna gumena navlaka ili prezervativ. Blizina ispitivanog područja kao i viša frekvencija ultrazvučnih talasa omogućava stvaranje kvalitetnije ultrazvučne slike i jasniji prikaz struktura i organa u maloj karlici.

Kolor dopler

Ovaj pregled se radi na ultrazvučnom aparatu koji ima opciju color dopplera. Ultrazvučnom metodom dobijamo na ekranu sliku ( dvodimenzionalni prikaz) ispitivanih organa u različitim presecima a color doppler metodom možemo da merimo protoke krvi kroz krvne sudove ispitivanih organa.

Nakon ginekološkog ultrazvuka možete se vratiti svojim uobičajenim dnevnim aktivnostima.

Koliko su česte kontrole?

Ovaj pregled ne nosi nikakav rizik i potpuno je bezbedan pa nema ograničenja kada je u pitanju učestalost pregleda. Vreme do sledećeg pregleda određuje lekar na osnovu nalaza. U slučaju urednog nalaza kontrole je potrebno obavljati jednom godišnje. U slučaju patološkog nalaza to je obično nakon sledećeg menstrualnog ciklusa ili za nekoliko meseci.

Pregled u trudnoći

U nekomplikovanim i nerizičnim trudnoćama važni, ultrazvučni pregledi se obavljaju na 4-6 nedelja (u bizanačkoj trudnoći i češće) do kraja trudnoće. Ultrazvuk je postao nezamenljiv i u dijagnostici spontanog pobačaja, vanmaterične trudnoće i anomalija ploda.

Ultrazvučni pregled u trudnoći nam omogućava:

• ranu dijagnozu trudnoće i dijagnozu višeplodne trudnoće
• ispitivanje kompletne anatomije embriona, odnosno fetusa
• dinamiku rasta ploda i simetričnost pojedinih delova radi rane dijagnoze smanjenog ili ekcesivnog rasta
• uvid u poremećaje srčanog ritma
• uvid u veličinu, građu i lokalizaciju posteljice
• uvid u količinu i kvalitet plodove vode
• uvid u građu pupčanika
• procenu kompetencije unutrašnjeg materičnog ušća, odnosno grlića materice

Ekspertski pregled u trudnoći

Trudnoća sa sobom nosi veliku radost budućoj majci i njenoj porodici, ali je istovremeno i izvor strahova vezanih za zdravlje bebe. Redovne kontrole kao i ekpertski ultrazvuk na sredini trudnoće omogućava trudnicama da otklone brige i da se u miru pripremaju za dolazak bebe.

Ekpertski ultrazvuk je detaljan ultrazvučni pregled koji se obavlja između 20. i 24. nedelje trudnoće. U tom periodu su organi ploda dovoljno razvijeni da mogu da se vrlo detaljno pregledaju, dok veličina ploda nije tako velika da bi ometala dijagnostiku.

Šta podrazumeva ekspertski pregled?

Na ekspertskom ultrzvuku se utvrđuje rast i težina ploda, pozicija ploda u materici i prave se predviđanja vezana za način porođaja ukoliko je to moguće.

Ekspertski ultrazvuk u trudnoći se sastoji iz:

• Anatomske i morfološke analize (analiza izgleda ploda, kičmenog stuba, moždanih struktura, stomačnih organa i trbušnog zida),
• Fetalne ehokardigrafije koja podrazumeva detaljan pregled srca, krvnih sudova, protoka krvi i provera srčane radnje,
• Analiza posteljice (funkcionalnost, struktura i pozicija) i količine plodove vode.

Kako se izvodi ekspertski pregled?

Pregled se obavlja po tačno određenom redosledu i omogućava potvrđivanje pravilnog rada, razvijenosti i strukture svih organa ploda. Ekspertski ultrazvuk treba da se obavlja na novijim ultrazvučnim aparatima koji imaju brojne funkcije (kolor dopler, 3D, 4D), koje omogućavaju vrlo detaljan pregled svih organa ploda. Ultrazvučni pregled se u ovom periodu obavlja transabdominalnom sondom kojom se uz specijalan gel klizi po stomaku trudnice. Pregled je potpuno bezbolan i nema štetno dejstvo.