Pregled ultrazvukom, poznat još i kao sonografija, predstavlja medicinsku tehniku snimanja koja koristi visokofrekventne zvučne talase za proizvodnju slika unutrašnjih struktura tela. To je bezbedna i neinvazivna metoda koja može pružiti dragocene informacije o različitim zdravstvenim stanjima kao i unutrašnjim strukturama tkiva, organa i mišićno – skeletnog sistema.
Šta je ultrazvuk?
Ultrazvučna dijagnostika - Ultrazvuk je medicinski test koji koristi zvučne talase visoke frekvencije za stvaranje slika unutrašnjih struktura tela kao što su organi, krvni sudovi i tkiva. Zvučni talasi se odbijaju od ovih struktura i stvaraju eho, koji se zatim obrađuje od strane računara da bi se stvorila slika.
Proceduru izvodi obučeni tehničar ili radiolog koji koristi ručni uređaj koji se zove transduktor za prenos i prijem zvučnih talasa.
Ultrazvučno skeniranje je obično neinvazivno (radi se izvan tela). Međutim, neka skeniranja se rade posebnom sondom koja se ubacuje u vaginu osobe (za neke akušerske ili karlične preglede), rektum (za neke preglede prostate) ili jednjak (za neke preglede srca). Ponekad će lekari koristiti ultrazvučno skeniranje za praćenje i vođenje invazivnih procedura kao što je biopsija dojke ili štitne žlezde osobe.
Razlika između 2D i 3D ultrazvuka
2D (dvodimenzionalni) i 3D (trodimenzionalni) ultrazvuk su dve vrste tehnika ultrazvučnog snimanja koje se obično koriste za vizuelizaciju unutrašnjih organa i tkiva. Kod 2D ultrazvuka, koji je ujedno i najčešće korišćen, prikaz strukture tkiva i organa se vrši pomoću ravne, crno-bele slike unutrašnjih struktura koje se ispituju. Ova slika se može koristiti za procenu veličine, oblika i položaja organa ili tkiva, kao i za otkrivanje abnormalnosti ili drugih zdravstvenih stanja.
Sa druge strane, 3D ultrazvuk daje trodimenzionalnu sliku područja koje se ispituje. Koristi istu tehnologiju kao i 2D, ali uz dodatak naprednijeg softvera i hardvera. Ovo omogućava ultrazvučnoj mašini da kreira 3D sliku koja se može rotirati i posmatrati iz različitih uglova, pružajući detaljniji i realniji prikaz unutrašnjih struktura koje se ispituju. Posebno je prisutna njegova primena u akušerstvu jer može pružiti budućim roditeljima realniji pogled na bebu u razvoju. 3D ultrazvuk se takođe može koristiti za ispitivanje drugih organa, kao što su srce, jetra i bubrezi, kako bi se pomoglo u dijagnostici zdravstvenih stanja. Ipak, ova vrsta ultrazvuka se koristi u specifičnim situacijama kada je potrebno obezbediti dodatne informacije koje pruža 3D slika a koje mogu biti od ključnog značaja za dijagnozu ili lečenje.
Različite upotrebe ultrazvučnog pregleda
Ultrazvučni pregledi se koriste za dijagnozu različitih zdravstvenih stanja, kao što su:
- Ultrazvuk abdomena – može se koristiti za ispitivanje bolova u stomaku, mučnine, povraćanja, abnormalnih zvukova i kvržica. Strukture koje treba ispitati mogu uključivati žučnu kesu, žučne kanale, jetru, pankreas, slezinu, bubrege i velike krvne sudove.
- Ultrazvuk karlice – može se obaviti ako žena pati od bolova u karlici ili ima abnormalne menstruacije, miome, ciste ili druga stanja povezana sa ženskim reproduktivnim sistemom.
- Ultrazvučni pregled u trudnoći – koristi se za proveru abnormalnosti fetusa (kao što je spina bifida), proveru starosti i položaja fetusa i praćenje rasta i razvoja fetusa.
Pored navedenih stanja, ultrazvuk se koristi i za potrebe sagledavanja stanja mišićno – skeletnog sistema (npr. rame, koleno, kuk ili lakat), skeniranje dojki (na primer, za dalje istraživanje abnormalnosti uočenih fizičkim pregledom ili mamografom). Posebna vrsta ultrazvučnog skeniranja, nazvana Dopler ultrazvuk, koristi se za otkrivanje brzine i smera protoka krvi u određenim delovima tela, na primer, arterijama vrata i venama nogu.
Kako se vrši ultrazvučni pregled?
Ultrazvučni pregled se obavlja tako što Vi ležite na stolu dok tehničar nanosi poseban gel na područje koje se pregleda. Gel pomaže da se poboljša kvalitet slike eliminišući sve vazdušne džepove između kože i sonde.
Tehničar će zatim pomeriti sondu preko kože područja koje se ispituje. Kako se zvučni talasi odbijaju od unutrašnjih struktura, tako se stvara eho koje detektuje pretvarač i šalje na računar gde se obrađuju odjeci i daju prikaz slike unutrašnjih struktura.
Treba znati da je to neinvazivna i bezbolna procedura koja traje od 15 do 30 minuta.
Posebna priprema pred ultrazvuk
U zavisnosti od područja koje se pregleda ultrazvukom, od Vas može biti zatraženo da imate posebne pripreme ukoliko radite:
- Ultrazvuk abdomena: Za ovu vrstu ultrazvuka, od vas će se možda tražiti da ne jedete nekoliko sati pre pregleda.
- Ultrazvuk karlice: Za ovu vrstu ultrazvuka, od vas će se možda tražiti da popijete nekoliko čaša vode kako bi se obezbedilo da je bešika puna. Puna bešika pomaže da se obezbedi jasnija slika karličnih organa.
- Vaginalni ultrazvuk: Za ovu vrstu ultrazvuka, od Vas će se možda tražiti da ispraznite bešiku pre testa. Od vas takođe može biti zatraženo da skinete odeću od struka nadole jer se ova vrsta ultrazvuka primenjuje tako što se posebna ultrazvučna sonda postavlja u vaginu umesto na prednji deo karlice.
- Druge vrste ultrazvuka: Za druge vrste ultrazvuka, kao što je ultrazvuk štitne žlezde ili dojke, obično nisu potrebne posebne pripreme.
Nakon što je skeniranje završeno, tehničar će očistiti gel sa Vaše kože te se odmah možete se vratiti svojim normalnim aktivnostima.